Nazwa łacińska: Oryctes nasicornis

Nazwa polska: Rohatyniec nosorożec

Nazwa angielska: European rhinoceros beetle

 

Wygląd samicy: Osiąga długość ciała dochodzącą do 3-4 cm. Ubarwienie kaszatanowo-brązowe. Spód ciała, jak również odnóża pokryte długimi, gęstymi włoskami. Przedplecze "zdobione" kilkoma guzami. Są z reguły mniejsze od samców. Na głowie brak charakterystycznego rogu.

Wygląd samca: Osiągają rozmiary stosunkowo większe od samic, lecz nie jest to regułą. Na głowie posiadają większy lub mniejszy "róg". 

Występowanie: Rozprzestrzeniony jest w całej Europie, Afryce Północnej i w dużej części Azji Środkowej, po Afganistan i Kaszmir. Występuje na nizinach i ciepłych pogórzach, gdzie zamieszkuje lasostepy i rzadkie, prześwietlone lasy liściaste, przede wszystkim dębowe. Prowadzi nocny tryb życia. Obecnie najczęściej spotykany jest w dużych tartakach, gdzie zgromadzone są wieloletnie stosy trocin i zdartej kory. Z dużych stert kompostowych wykorzystywanych w ogrodnictwie, gdzie bywał liczny, ustępuje ze względu na stosowanie chemicznych środków ochrony roślin i nawozów sztucznych. Występowanie rohatyńca w Polsce jest (w dużym stopniu) ograniczone do tartaków i kompostowni - w warunkach naturalnych rozwija się dosyć rzadko.

 

Wielkość terrarium: min. 30x30x20 (dla haremu - 1 samiec + 2-3 samice).

Opis terrarium: Terrarium dla tychże chrząszczy, zważając na ich wielkość, powinno być średnie lub duże. Tak samo jak w przypadku większości Coleoptera, skupiamy się na ich hodowli, nie na samym chowie, ponieważ żywot imago nie jest długi.
Jako dekoracje umieszczamy grube gałęzie czy korzenie, na których rohatyńce będą często spędzać czas – oczywiście pochodzące z drzew liściastych, ponieważ iglaste mają w sobie sporo żywicy, która może być szkodliwa dla larw. Dalsze dekoracje nie mają znaczenia. Może być to mech, mogą to być kamienie, czy szyszki.
Podłoże jest najważniejszą rzeczą, jaka wymagana jest w hodowli chrząszczy – jest ono zarówno miejscem odpoczynku dla imago, jak i pokarmem dla larw. Chrząszcze O.nasicornis wymagają podłoża stworzonego z mieszanki liści oraz próchna dębowego lub bukowego (polecam proporcje 50:50).

Tworzenie substratu: W tym celu udajemy się do lasu, aby odszukać stare, butwiejące liście oraz próchno drzew liściastych – głównie bukowe lub dębowe. Bierzemy ich naprawdę sporo – część na zapas, ponieważ larwy bardzo szybko spożywają substrat, i niestety raz na jakiś czas trzeba go wymieniać.
Substrat przygotowujemy w następujący sposób: próchno oraz liście rozdrabniamy na jak najmniejsze kawałki, ale zostawiamy w terrarium także luźne klocki drewna, które potem przysypiemy podłożem – właśnie tym rozdrobnionym. Następnie wypiekamy nasz substrat w piekarniku (różne źródła podają 70 stopni Celsjusza – 100 stopni Celsjusza na pół godziny/godzinę. Osobiście wypiekam je w temperaturze około 100 stopni Celsjusza w czasie 30 minut). Istnieje także metoda wyparzenia i moczenia substratu przez 48h, którą uważam za lepszą, ale niestety trwa dłużej. Robimy to w celu pozbycia się szkodliwych dla larw chrząszczy organizmów, takich jak nicienie czy roztocza.

 

Rozmnażanie: Płciowe. Po kopulacji samica składa kilka żółtawych jaj wielkości około 5mm do próchniejących pni, sterty butwiejących liści czy kompostów - w terrarium nie ma to jednak znaczenia, ponieważ podłoże będzie stanowił substrat, stworzony właśnie z takich surowców. Z upływem czasu z jaj wykluwa się larwa - pędrak - odżywiający się owym substratem. Larwa przechodzi 3 stadia larwalne, a jej rozwój trwa od 3 do 5 lat. W warunkach terraryjnych ten czas może ulec znacznemu skróceniu (od 8 miesięcy do 2 lat), ze względu na stały dostęp do pożywienia oraz brak zimowania.

​

Szybkość: Gatunek ten porusza się bardzo powoli i niezdarnie. Potrafi jednak latać, lecz nie robi tego zbyt chętnie.

Temperament: Pokojowy. Są to łagodne owady, ignorujące obecność innych stworzeń w terrarium. W razie zagrożenia ratują się ucieczką, a jako ochrona służy im twardy pancerz. Niewskazana jest jednak obecność kilku samców w jednym terrarium, ponieważ będą one walczyć o samice. Larwy natomiast w ostatnim stadium mają skłonności kanibalistyczne i jeżeli przestrzeń w pojemniku hodowlanym nie jest zbyt duża, powinny być separowane z dala od siebie.

Odporność na błędy początkujących: 4/5.

Preferowana wilgotność: 60-80%. Larwy wymagają wilgotnej ściółki - dłuższe przesuszenie może być dla nich nawet letalne.

Preferowana temperatura: (Pokojowa) 21-27 stopni Celsjusza.

Hodowla grupowa: Tak (najlepiej hodować w haremach).

Długość życia: Około 3-6 miesięcy (jako Imago). W mojej hodowli najdłuższej żyjący osobnik (samiec) przeobraził się pod koniec sierpnia, a padł w lutym następnego roku (łączna długość jego życia wynosiła właśnie około 6 miesięcy).

Pokarm: Roślinożerca. Imago odżywia się słodkimi owocami (banan, brzoskwinia, jabłko). Larwa natomiast stworzonym przez nas substratem z próchna oraz liści dębowo-bukowych. Można jej od czasu do czasu podawać owoce, tak jak w przypadku Imagines, z tą różnicą, że zakopujemy je bezpośrednio w substracie. Należy pamiętać, że niezjedzone resztki usuwamy dzień po ich podaniu, aby uniknąć pleśni, która może być szkodliwa dla larw.

Uwagi: Wbrew powszechnym opiniom, nie jest to łatwy w hodowli gatunek, może przysparzać sporo problemów: 

• Często zdarza się, że Imagines w warunkach hodowlanych odmawiają przyjmowania jakiegokolwiek rodzaju pokarmu, nawet przy zapewnieniu odpowiednich warunków rozwojowych. Czy wpływa to na ich długość życia? Trudno mi odpowiedzieć na to pytanie. Posiadałem raz jednego osobnika odseparowanego od innych, który przez całe swoje życie (jako Imago) odmawiał spożywania każdego rodzaju pokarmu, jaki mu podawałem. Zadziwiającym może być fakt, że owy chrząszcz przetrwał bez pożywienia aż 5 miesięcy.

• Dla młodych larw nawet krótkotrwałe przesuszenie podłoża może być letalne. Starsze larwy są bardziej odporne, aczkolwiek nie oznacza to, że można trzymać je na sucho - są jednak w stanie przetrwać stosunkowo dłuższe przesuszenie od wylęgu.

• Larwy w ostatnim stadium rozwojowym (L3) należy rozdzielać, bowiem mają one skłonności kanibalistyczne. Ofiarami często padają pędraki przygotowujące się do przepoczwarczania, jak i same poczwarki chrząszcza.

• Często zdarza się, że w hodowli "rogi" samców są o wiele mniejsze, lub nawet całkowicie zredukowane (w skutek czego samce mogą wyglądać jak samice), przez co osobniki pochodzące z hodowli nie wyglądają tak widowiskowo, jak osobniki odłowione z warunków naturalnych. Nie wiadomo czym jest to spowodowane, przypuszcza się jednak, że ma na to wpływ niedobór pewnych witamin / składników mineralnych.